HomeGiro d'ItaliaVergeten renner | Pavel Tonkov, de Russische Italiaan die zich als geen...

Vergeten renner | Pavel Tonkov, de Russische Italiaan die zich als geen ander thuisvoelde in de Giro

Onze redacteur haalt herinneringen op aan de norse Rus Pavel Tonkov, die in 1996 eenmaal de Giro won.

Toegegeven, een voormalig Girowinnaar zal nooit helemaal vergeten worden. Dat ik hier een stukje wijd aan Pavel Tonkov doet deze rubriek dan ook een beetje geweld aan. Maar de stoïcijnse blik van deze ogenschijnlijk emotieloze Rus en zijn amper bewegende bovenlijf staan mij nog zo vers in het geheugen dat ik de herinnering aan Tonkov graag levendig houd.

Pavel zag op 9 februari 1969 in het troosteloze Sovjetstadje Izjevsk het levenslicht. Een stad die in de Tweede Wereldoorlog bekendheid genoot vanwege het feit dat er op grote schaal Kalasjnikovs werden geproduceerd in de plaatselijke wapenfabriek.

Of Pavels vader nog aan de lopende band stond is niet helemaal duidelijk, maar zijn zoon zou ongetwijfeld een voortreffelijke soldaat geweest zijn voor het Rode Leger. Renners zullen in de jaren negentig geïntimideerd zijn geraakt door het voorkomen van hun Russische collega.

Ook voormalig Sovjet-coureurs als Andrej Tsjmil en Dimitri Konychev waren geen lachebekjes, maar waar er bij hen zo nu en dan nog een minzaam grijnsje af kon, was het gelaat van Tonkov het resultaat van eeuwenlange communistische duisternis. Holle ogen en een mond die alleen open ging om de hoogst nodige zuurstof en proviand tot zich te nemen.

Nadat Pavel zich eerst als zwemmer deed opmerken reed hij als 11-jarige zijn eerste wielerkoers die hij ook meteen won. Het was een manier om zich aan zijn mistroostige omgeving te onttrekken en al snel ontpopte Pavel zich als een van de beste talentjes van die grote Sovjet-Unie.

Hij zal zijn ogen hebben uitgekeken toen hij in 1987 in het weelderige Bergamo met grote overmacht wereldkampioen werd bij de junioren. Profploegen hielden de Rus in de gaten en na de val van de muur kreeg hij in 1992 een plekje aangeboden bij Lampre-Colnago. Als 23-jarige maakte hij meteen enorme indruk door als zevende te eindigen in het algemeen klassement van de Giro en de jongerentrui te veroveren.

Pavel Tonkov in het roze, geflankeerd door Pjotr Oegroemov en Evgeni Berzin. | Beeld: Cor Vos

Pavel begreep meteen dat dit zijn kans was op een beter leven. In de daaropvolgende jaren boekt Tonkov steeds meer progressie tot hij in 1996 als topfavoriet aan de start staat van de Giro. In een superspannende ronde, die wordt verreden tijdens de hoogtijdagen van het EPO-tijdperk, vecht Tonkov een felle strijd uit met de Spaanse wereldkampioen Abraham Olano.

De ietwat logge Olano lijkt de beste papieren te hebben vanwege zijn uitmuntende tijdrit. Tonkov pakt in de 13de etappe naar Prato Nervoso wel de roze trui, maar moet die met nog twee dagen te gaan afgeven aan Olano met amper 46 honderste van een seconde verschil.

De 21ste en voorlaatste etappe moet deze bloedstollende Giro gaan beslissen. Zoals in die tijd gebruikelijk was schotelt de organisatie het dodelijk vermoeide peloton een onmenselijk zware rit van 250 kilometer over vier bergpassen voor. De Mortirolo is de laatste hindernis en Tonkov zet alles op alles om Olano te kraken. Het lukt, de roze trui geeft op de top van de Mortirolo al twee minuten toe en dat verschil groeit alleen maar richting de finish in Aprica. Tonkov wint zijn enige grote ronde in zijn geliefde

Italie. Doktor Michele Ferrari kijkt op een afstandje tevreden toe. Dit was ook zijn overwinning. Tonkov komt drie maal aan de start van de Tour, maar even zo vaak gaf hij daar op. Te druk, te chaotisch. Nee, Italië is zijn land.

Patrick Lefevere lijft hem in bij Mapei, maar de echte glans is eraf bij Tonkov. Ereplaatsen behaalt hij nog voldoende maar aangezien hij betaald wordt om koersen te winnen worden zijn bazen steeds wat ontevredener. In de herfst van zijn carrière wisselt Tonkov om de haverklap van ploeg en de behoefte om van het zoete leven te genieten wordt almaar groter.

Vele Oostblokkers konden de westerse vrijheid niet aan, maar we prijzen Tonkov om de jarenlange discipline die hij tentoonspreidde tijdens zijn carrière. Op zijn 36ste, na een nietszeggend jaartje in het shirt van Team LPR, geeft Tonkov er de brui aan en stopt hij zijn zuurverdiende centen in een hotel in Andalusië.

Tonkov blijkt een prima zakenman en geniet tegenwoordig volop met vrouw en dochter van het leven. Na al die jaren hard labeur, van Isjevzk tot aan de Mortirolo, is het hem gelukt.

Beeld: Cor Vos

Ontvang onze nieuwsbrief

Geen update meer missen? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief!

Laatste artikelen

🎥 Renner neemt losgeslagen paard bij de teugels tijdens koers in de Ardennen

Bizarre taferelen tijdens de Arden Challenge, een koers in de Belgische provincie Luxemburg. Een...

Vollering over vertrek: ‘Ik was een beetje verbaasd door het statement van de ploeg’

Het ziet er naar uit dat Demi Vollering volgend jaar andere oorden gaat opzoeken....

Kopecky over saga rond vertrek Vollering: ‘Dit gedoe is voor niemand in de ploeg leuk’

Verrassend nieuws vanuit het kamp van SD Worx-Protime. Woensdag liet ploegleider Danny Stam weten...

Wout van Aert met succes geopereerd, ploeg geeft nieuwe update

Wout van Aert is deze namiddag in Herentals met succes geopereerd aan zijn sleutelbeen....

Meer zoals dit

Tom Boonen: ‘Ik heb jaren met tuinslang op mijn stuur gekoerst’

Tom Boonen is één van de grootste renners die België ooit gekend heeft. Het...

🎥 Beelden van boven: heel peloton inclusief motards dominoot omver, renners in sloot in Franse koers

In de grote koersen zijn echt heel grote valpartijen ons tot nu toe gelukkig...

🎥 Lorena Wiebes danst erop los met YouTuber op podium na zege in Gent-Wevelgem

Lorena Wiebes was gisteren na een millimetersprint de sterkste in Gent-Wevelgem. Ze bleef een...