Al bijna 20 jaar domineren de Nederlandse vrouwen de koers: de tijdlijn van een topgeneratie

Dat de Nederlandse vrouwen de koersen domineren de afgelopen decennia is geen nieuws. Maar hoe indrukwekkend het is, ga je pas zien als het het eens allemaal rustig op een rijtje ziet. Wij maakten zo'n overzicht voor de vrouwenspecial die we afgelopen jaar uitbrachten. Je leest het overzicht nu ook hier online.

We beginnen ons overzicht in 2006, met de hoofdpersoon in deze tijdlijn: niemand minder dan Marianne Vos natuurlijk!

2006: Bleu toptalent is een killer

Pas negentien jaar was Marianne Vos toen ze voor een eerste keer wereldkampioene op de weg werd. In Salzburg - waar bij de mannen Paolo Bettini (!) wereldkampioen werd - was ze de beste van een groep van veertien. Ze bleef Trixi Worrack en Nicole Cooke ruimschoots voor.

Chantal Beltman maakte ook deel uit van de eerste groep en knapte werk op voor Vos. Loes Gunnewijk, de huidige bondscoach, legde in een groepje daarachter beslag op de 22ste plaats. Op de hoofdfoto bij dit artikel zie je de jonge Vos juichend over de finish komen.

2011-2022: Giro Rosa-dominantie

De eerste editie van de Giro Rosa werd verreden in 1989. Begin jaren negentig ging het een aantal keer niet door, maar sinds 1993 is het ieder jaar een belangrijk doel op de kalender. Tot 2011 had er nooit een Nederlandse op het podium gestaan. Dat jaar was Marianne Vos meteen de beste.

Sinds die editie wisten enkel Mara Abbott (2013) en Megan Guarnier (2016) de Nederlandse hegemonie te doorbreken. Vos (3x), Van der Breggen (4x) en Van Vleuten (3x) wonnen meermaals in Italië.

2012: Vos wint WK in eigen land, maar is niet meer de enige wereldtopper

Na liefst vijf (!) tweede plaatsen op het WK was het in eigen land eindelijk weer raak voor Vos. Op de Cauberg stond er geen maat op haar. Het WK in Valkenburg was ook de kennismaking met Anna van der Breggen, die op haar eerste WK vijfde eindigde na berewerk te hebben geleverd voor de kopvrouw.

Voor dat seizoen had Van der Breggen haar studie op een tweede plaats gezet en die keuze betaalde zich uit met een enorme stap in haar ontwikkeling. De rest is geschiedenis.

2013: Ook in het tijdrijden aan de top, Ellen van Dijk wereldkampioene

Van de 248 overwinningen van Vos waren er 15 tegen de klok. Marianne Vos is een alleskunner op de fiets, maar tijdrijden is nooit haar favoriete onderdeel geweest. Ze nam slechts één keer deel aan het WK tijdrijden. In 2011 werd ze in Kopenhagen tiende.

Leontien van Moorsel was eind jaren negentig twee keer de beste geweest, maar tijdrijden was tot 2013 niet echt aan de Nederlandse dames besteed. Dat jaar won Ellen van Dijk haar eerste regenboogtrui.

2016: Chaos aan de Copacabana

Van de drie meest iconische wielrensters van de laatste jaren brak Vos door in 2006, Van der Breggen in 2012 en Van Vleuten in 2016. Dat laatste is gek om te zeggen, want Van Vleuten had op dat moment al de Ronde van Vlaanderen, GP Plouay en ritten in de Giro Rosa gewonnen.

Maar in 2016 was ze tijdens de wegwedstrijd op de Olympische Spelen voor het eerst bergop de allerbeste. Ze viel weliswaar in de afdaling en Van der Breggen pakte uiteindelijk goud, maar voor Van Vleuten is het een kantelpunt geweest. Sindsdien won ze aan de lopende band koersen.

2017: Eindelijk weer een grote koers op eigen bodem

Ondanks de Nederlandse successen in het vrouwenwielrennen was er tot 2017 geen vrouweneditie van de Amstel Gold Race. De overwinning van Anna van der Breggen in de herlancering van de Gold Race zal niet meer diep in het geheugen staan gegrift, maar voor de algemene ontwikkeling van het vrouwenwielrennen was het een belangrijk moment.

Na de edities van 2001, 2002 en 2003 was er eindelijk weer een vrouweneditie van de grootste koers die er in Nederland is. In tegenstelling tot begin deze eeuw is het nu wel een blijvertje.

2017-2020: Regenboogtruitje verdelen

Bondscoach Loes Gunnewijk vertelde in 2020 tegen Wieler Revue dat je met de Nederlandse ploeg vrijwel enkel kunt verliezen op kampioenschappen. Voor iedere koers met de nationale ploeg wordt verwacht dat een Nederlandse met de zege aan de haal gaat.

Van 2017 tot en met 2020 was het op het WK ook daadwerkelijk truitjes verdelen onder de Nederlandse dames. Van der Breggen (2018 & 2020) en Van Vleuten (2019) zegevierden, maar de kracht van de Nederlandse ploeg kwam vooral naar voren met de overwinning van Chantal van den Broek-Blaak in 2017. Op een niet eens zo heel zwaar parkoers wist Nederland de numerieke meerderheid toch uit te spelen.

2018: beklijvend duel Van Vleuten/Van der Breggen bergop

De Nederlandse dames reden vaak met elkaar, maar vooral tegen elkaar. Het meest beklijvende duel is zonder meer dat tussen Anna van der Breggen en Annemiek van Vleuten. De twee wereldtoppers waren meermaals aan elkaar gewaagd. De tweestrijd die het meest tot de verbeelding spreekt, vochten ze uit in La Course 2018.

De Franse koers was lang een slap aftreksel van een volwaardige Tour de France, maar een van de mooiste wielermomenten van het laatste decennium vond daar plaats toen Annemiek van Vleuten met een uiterste krachtinspanning Anna van der Breggen op de finishstreep wist bij te halen boven op Le Grand Bornand.

2015-2021: Van der Breggen Koningin van Huy

Waar Annemiek van Vleuten nooit de gelijke was van Anna van der Breggen, was op de Muur van Huy. De Zwolse won liefst zeven keer op rij op de steile helling in Wallonië. Als wij het voor het zeggen hadden dan zouden we graag een klein standbeeldje op de top zien voor Van der Breggen...

2021: Wisseling van de wacht

Anna van der Breggen haar laatste koers op het wereldkampioenschap in Leuven. Daar kwam ze er niet aan te pas. In juli won ze nog de Giro Rosa, maar ook tijdens het voorjaar stond vrijwel alles in het teken van het helpen van anderen.

Hoewel ze de Waalse Pijl haast vanzelfsprekend won, offerde ze zich in Luik-Bastenaken-Luik volledig op voor een van haar troonopvolgsters: Demi Vollering. Vollering maakte het af en boekte op die manier haar eerste écht grote zege uit haar carrière.

Met de drie toptalenten uit de cross (Fem van Empel, Puck Pieterse en Shirin van Anrooij) en Maike van der Duin op de baan zit er nog veel meer in het vat de komende jaren.

2021: Revanche voor vijf jaar eerder

De wegwedstrijd op de Olympische Spelen in Tokio liep dan uit op een totale deceptie en de tweede plaats van Annemiek van Vleuten was niet waarvoor de Nederlandse ploeg kwam, maar voor Van Vleuten werden de Spelen in Japan er eentje waarmee ze haar zware val in Rio de Janeiro van vijf jaar eerder definitief deed doen vergeten.

Op de tijdrit bemachtigde ze eindelijk haar zo gewilde gouden medaille. In de race tegen de klok was ze ruim sneller dan Marlen Reusser en Anna van der Breggen. “Mijn verhaal begon in Rio. En hoewel het hier niet eindigt, want ik ga niet stoppen, is het nu wel compleet”, vertelde ze na het behalen van goud.

2022: Tour de France Femmes groot Nederlands succes

Eindelijk kregen de wielrensters in 2022 wat ze al jarenlang verdienden: een fatsoenlijke Tour de France. Hoewel er nog best verbeteringen zijn aan te brengen (denk aan nog meer etappes), werd de eerste editie van de Tour de France Femmes een groot succes.

De kijkcijfers in Nederland waren torenhoog. En ja, Nederland domineerde ook in Frankrijk. Annemiek van Vleuten was oppermachtig, terwijl er van de acht etappes liefst zes gewonnen werden door een Nederlandse. Lorena Wiebes, Marianne Vos en Van Vleuten wonnen allebei twee ritten. Alle truien waren in bezit.

En zoals we al zeiden zit het met het talent voor de toekomst ook wel snor. Daarbij kunnen we ook Lorena Wiebes nog noemen, want de Zuid-Hollandse is pas 23 maar nu al veruit de beste sprintster ter wereld.

Zo'n hegemonie als de voorbije twintig jaar zit er vermoedelijk niet meer in door de mondialisering van het vrouwenwielrennen, maar Nederland is nog steeds hét vrouwenwielrenland van de wereld de komende jaren.