Waarom door rood fietsen soms veiliger is dan stoppen (en dat in Idaho al sinds 1982 mag)

Het eeuwige conflict tussen automobilist en fietser

Iedere fietser kent het: je nadert een kruispunt, het is leeg, maar toch staat er dat rode licht. Je remt af, kijkt goed om je heen en trapt rustig door. Ondertussen toetert ergens een automobilist verontwaardigd. ‘Typisch fietsers’, denkt hij. Maar wat als die fietser juist veiliger bezig is dan de chauffeur die zich strikt aan de regels houdt?

De discussie over wie zich beter gedraagt in het verkeer – de automobilist of de fietser – laait al jaren op (deze column verraad aan welke kant wij staan). Toch blijkt uit meerdere onderzoeken dat fietsers die soepel omgaan met verkeerslichten en stopborden niet per se meer ongelukken veroorzaken. Sterker nog: in sommige situaties daalt het risico juist.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Waarom stoppen soms gevaarlijker is

De verkeerswet behandelt fietsers vaak alsof ze mini-auto’s zijn. Dat klinkt eerlijk, maar het is dat niet. Een auto die door rood rijdt, is levensgevaarlijk. Een fietser die langzaam doorfietst bij een leeg kruispunt, is dat zelden. Het verschil in massa, snelheid en risico is simpelweg enorm.

Daarnaast is snelheid voor fietsers cruciaal. Telkens volledig stoppen maakt fietsen trager en vermoeiender – en ontmoedigt mensen om überhaupt te fietsen. En dat terwijl fietsen gezonder is, minder ruimte inneemt en de stad veiliger maakt voor iedereen. Door elke fietser tot stilstand te dwingen, bevoordelen we onbewust de auto.

De Idaho-stopregel: gezond verstand als verkeerswet

In de Amerikaanse staat Idaho mogen fietsers al sinds 1982 een stopbord behandelen als een aanduiding van een voorrangsweg, en een rood licht als een stopbord. Die regel, de ‘Idaho stop’, is inmiddels ook overgenomen in andere staten en zelfs in delen van Europa.

Het principe is simpel: fietsers moeten altijd voorrang verlenen aan anderen, maar mogen doorrijden als het veilig is. Dat klinkt als anarchie, maar het tegendeel is waar. In Idaho en daarbuiten daalde het aantal fietsongelukken licht na invoering van de regel. Waarom? Fietsers staken sneller over, waardoor ze minder lang kwetsbaar in het midden van een kruispunt stonden. Automobilisten werden bovendien alerter op hun aanwezigheid.

Tijd voor een realistischere verkeerswet

Door rood rijden blijft controversieel, maar het verdient dus meer nuance. Het gaat niet om wetteloosheid, maar om aanpassing aan de realiteit. Fietsers bewegen anders, reageren anders en lopen andere risico’s.

De Idaho-stopregel laat zien dat een beetje gezond verstand veel kan oplossen. Ze erkent dat de fietser geen auto is, maar een mens op spierkracht. Misschien is het tijd dat onze wetten dat ook inzien.