10 leuke weetjes over de Giro d'Italia die je (waarschijnlijk) nog niet wist

Komende zaterdag vindt in Turijn de Grande Partenza van de 107e Giro d'Italia plaats. De deelnemers zullen drie weken lang afzien in Italië en moeten in totaal 3345.6 overbruggen. Bij de eerste editie was het concept helemaal anders.

1) Eerste editie

De allereerste Giro werd in 1909 verreden en telde maar acht etappes. De ritten waren wel een stuk langer dan nu. Zo voerde de eerste etappe de renners van Milaan naar Bologna over een afstand van maar liefst 397 kilometer. De renners moesten toen erg vroeg uit de veren want het startschot weerklonk al om 2.53 uur!

Die eerste editie was een evenement georganiseerd door La Gazzetta dello Sport, om de krant een boost te geven. Er werden toen nog geen tijdsverschillen opgenomen. De winnaar was degene die meeste punten verzamelde. Luigi Ganna won met 25 punten. Pas in 1914 werden er gestreden om tijd ipv punten.

2) Roze kleur

De roze kleur van de leiderstrui is niet toevallig gekozen. Zoals hierboven reeds vermeld, was de eerste editie een initiatief van de sportkrant La Gazzetta dello Sport om meer lezers te lokken. Die krant werd gedrukt op roze papier (nu nog steeds) en daarom kreeg de klassementsleider en eindwinnaar een trui in dezelfde kleur.

3) Dame in koers

In 1924 stond een opvallende deelnemer aan de start: Alfonsina Strada. De organisatie had veel moeite om genoeg volk aan de start te krijgen en zei daarom dat 'iedereen die wil rijden' welkom is. Strada greep haar kans en verscheen tussen allemaal mannen aan de start. De organisatie had te laat opgemerkt dat ze een dame was en liet haar alsnog starten.

In de derde etappe arriveerde ze na een valpartij buiten de tijdslimiet. Strada had echter geen zin om al naar huis te gaan en bleef buiten competitie verder fietsen. Ze genoot een immense populariteit bij het publiek, waardoor ze meer verdiende dan de eindwinnaar.

4) Giro 1912

De Giro d'Italia van 1912 was een bijzondere editie. Het was namelijk de enige editie waarbij er in teams gereden werd en er dus geen individuele rangschikking werd opgemaakt. Carlo Galetti, Giovanni Micheletto en Eberardo Pavesi wonnen toen namens Team Atala.

5) Israël

De Ronde van Italië wordt zoals de naam al doet vermoeden in Italië verreden. Af en toe wordt echter de grens met een buurland (Frankrijk, Oostenrijk, Slovenië, Oostenrijk, Monaco, San Marino en Monaco) overgestoken.

In 2018 maakte het Giropeloton een wel heel verre verplaatsing. De Grande Partenza vond plaats in Jeruzalem (Israël) en ook de tweede en derde etappe werden op Israëlisch grondgebied verreden. Tijdens de komende editie blijft het peloton van start tot finish in Italië.

6) Cima Coppi

Wie straks als eerste bovenkomt op de Stelvio, mag de Cima Coppi in ontvangst nemen. Die prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan de renner die als eerset het 'dak van de Giro' bereikt. Dat is het hoogste punt in het parkoers. De top van de Stelvio ligt maar liefst 2758 meter boven de zeespiegel en is daarmee één van de hoogste geasfalteerde cols van Europa.

7) Regelmatig sneeuw

De Giro d'Italia is de eerste grote ronde van het seizoen en wordt elk jaar in mei verreden. In de hoogste gelegen skigebieden kan er in die periode nog flink wat sneeuw liggen. Het is dan ook niet uitzonderlijk dat renners in de Giro af te rekenen krijgen met sneeuw en ijskoude temperaturen en dat etappes gewijzigd of afgelast worden.

Vorig jaar werd bijvoorbeeld het dak van de Giro geschrapt. Col du Saint Grand Bernard was bedolven onder een gigantisch sneeuwtapijt van maar liefst 4 meter dik en het lawinegevaar was te groot. De apocalyptische vierde etappe in de Giro van 1988 is één van de meest epische etappes van alle grote rondes.

8) Dalersklassement

Naast het algemene klassement zijn er tal van nevenklassementen. De winnaar van het puntenklassement krijgt de paarse trui, de bergkoning koerst in de blauwe trui en de beste jongere in de Giro mag de witte trui mee naar huis nemen.

In het verleden was er ook de 'intergiro' dat straks terug haar intrede doet. Het is volgens de organisatie een 'speciale puntenranking'. Die punten worden toegekend aan de eerste 8 renners in een tussensprint halverwege de etappe.

In 2017 veroorzaakte de organisatie heel wat commotie omdat ze een daalklassement wilden invoeren. Renners konden dan punten verdienen door zich zo snel mogelijk naar beneden te gooien in een afdaling. Dat stuitte om duidelijke redenen op hevig verzet bij renners, waarna besloten werd om het bizarre idee in de prullenmand te gooien.

9) Aantal dopingzondaars

De wielersport kende in het verleden een lang, zwart tijdperk waarin dopinggebruik vrij gebruikelijk was. Ook de Giro d'Italia werd niet gespaard van dopingschandalen. Op de erelijst zijn wel wat dopingzondaars terug te vinden. Een deel is effectief geschrapt uit de uitslag, anderen zijn tijdens de Giro uit koers gehaald.

Zo is Alberto Contador zijn eindzege van 2011 kwijtgespeeld nadat er 0,00000000005 gram clenbuterol per milliliter bloed in zijn lichaam werd gevonden. Contador weet die positieve dopingtest aan een vervuilde biefstuk. Michele Scarponi, die tussen 2007 en 2017 zelf twee keer in opspraak kwam vanwege zijn banden met beruchte dopingartsen, werd uitgeroepen tot winnaar.

Een ander opmerkelijk dopingverhaal is dat van Eddy Merckx in 1969. De Kannibaal werd door de organisatie naar huis gestuurd nadat hij betrapt werd op doping. Hij schreeuwde zijn onschuld uit en overwoog klacht in te dienen bij de Italiaanse justitie.

Een paar dagen later kreeg een Italiaanse krant van een zeker Marco B een handgeschreven briefje in de brievenbus. "Eddie Merckx is onschuldig!", viel er te lezen. "Ik heb hem, geholpen door een man van wie ik alleen de voornaam Giorgio ken, gedrogeerd voor de start in Parma." Giorgio zou hem daarvoor een flinke som geld aangeboden hebben.

Een kleine 20 uur na de positieve plas liet Merckx zich onderzoeken bij de Universiteit van Milaan. Er werden geen sporen van doping gevonden. De specialisten vonden dat opmerkelijk, gezien de hoge dosis die eerder werd gevonden.

Hetzelfde overkwam Marco Pantani in 1999. Het Italiaanse wielericoon moest na afloop van de voorlaatste rit zijn roze leiderstrui inleveren, nadat er een te hoge hematocrietwaarde in zijn bloed werd geconstateerd (wat wijst op EPO-gebruik).

Alessandro Petacchi moest dan weer zijn vijf ritzeges van 2007 inleveren omdat hij betrapt werd op salbutamol. In dezelfde editie mocht topfavoriet Ivan Basso niet starten omdat hij toegaf van plan te zijn om doping te gebruiken.

Naast de genoemde namen zijn er nog heel wat eindwinnaars, ritwinnaars en deelnemers die niet onbesproken zijn en we mogen ook veronderstellen dat een deel renners erin slaagde om onder de radar te blijven.

10) Kamp Coppi & Bartali

In het tijdperk van Fausto Coppi en Gino Bartali waren de Italianen verdeeld in twee kampen. Ofwel was je voor Coppi, of wel voor Bartali. Voor beide renners supporteren (bv Belgen die supporteren voor Wout van Aert én Remco Evenepoel) kon niet.

De twee Italianen waren in alle opzichten elkaars tegenpolen. Bartali kwam van het platteland, was stevig gebouwd en dronk graag een glaasjee wijn bij zijn pasta. Coppi was daarentegen het symbool van een moderne wielrenner, die zich aan een strikt dieet en trainingsschema hield.

Hun onderlinge rivaliteit is één van de meest legendarische uit de wielergeschiedenis. Het ging zover dat ze elkaar verslaan belangrijker vonden dan zelf winnen.

Coppi was er ook steevast van overtuigd dat Bartali doping gebruikte. Hij deed er alles aan om dat te bewijzen en boekte zelfs een hotelkamer zo dicht mogelijk bij zijn rivaal, om voor een wedstrijd diens kamer te kunnen doorzoeken.

Hun rivaliteit bereikte een kookpunt op het WK van 1948. Omdat ze zo gefocust waren op het bekampen van de ander, moesten ze beiden opgaven. De Italiaanse wielerbond kon daar niet mee lachen en schorste hen voor drie maanden.