'Head-down tijdritpositie' blijft voor gevaren zorgen, ondanks nieuwe regels UCI

Küng was afgelopen woensdag volop in strijd om de medailles, toen hij plots recht de hekken in reed. Blijkbaar had hij ze niet gezien. Toen het besef kwam, was het al te laat. Zijn voorwiel raakte het hek en vervolgens klapte hij met zijn hoofd tegen de barrière.

De valpartij kreeg veel media-aandacht. Men vroeg zich niet alleen af of de Zwitser nog wel verder had mogen rijden met die kapotte helm, maar vooral hoe het incident überhaupt had kunnen gebeuren. “De bizarre trend van de head-down tijdritpositie slaat weer toe”, schrijft voormalig UCI- en British Cycling-president Brian Cookson op sociale media.

Dit is inderdaad een bekend probleem, niet alleen in het profcircuit, maar ook, en nog belangrijker, in de tijdritwereld van amateurs. Head-down rijden is ondertussen over de hele wereld bekend en hoewel het aerodynamische voordelen kan opleveren, brengt het vooral aanzienlijke gevaren met zich mee.

“De UCI moet echt naar de technische regels kijken om dit te stoppen”, voegde Cookson eraan toe. Sterker nog, dat hebben ze al gedaan, maar daarover later meer.

De tekst gaat verder onder de tekst van Brian Cookson.

The crazy trend for head down riding in time trials strikes again - ⁦@UCI_cycling⁩ really must look at the technical rules to stop this. pic.twitter.com/fSv12xxVC0

— Brian Cookson OBE (@BrianCooksonOBE) September 20, 2023

Met je neus op het stuur

De head-downpositie houdt in dat de renner zijn hoofd laat zakken, waardoor je bijna met je neus op het stuur ligt. In deze houding zijn de ogen van de renner naar de weg gericht, en dus niet op wat er voor hem gebeurt.

Zo fietsen heeft aerodynamische voordelen. Wanneer je hoofd naar beneden is gericht, vangt het minder wind en wordt er dus minder weerstand gecreëerd. Bij het gebruik van een tijdritstuur is het volgens de wetenschap beter om je hoofd en handen dichter bij elkaar te houden.

Meerdere incidenten

Meerdere valpartijen lijken nu het gevolg te zijn van deze head-downpositie. Küng was zich kennelijk niet bewust van wat er voor hem lag. Een ander opvallend moment was toen het Deense achtervolgingsteam op de baan van de Olympische Spelen in Tokio in de rug reed van een Britse renner. En ook Tourwinnaar Egan Bernal kwam vorig jaar ernstig ten val toen hij met zijn tijdritfiets achter op een vrachtwagen botste.

UCI-regels

Begin van dit jaar veranderde de UCI haar regels rond de tijdritposities van de renners. Dit was deels bedoeld om het head-downprobleem te verhelpen.

Naast een limiet aan de hoek van het tijdritstuur, gold er ook een limiet met betrekking tot de hoogte ervan, namelijk 100 mm verticaal vanaf het midden van het armsteunkussen tot aan de bovenste punt van de stangen. Cruciaal was dat dit van toepassing was op rijders in alle soorten en maten. Dat betekende dat kleinere renners, zoals Remco Evenepoel, hun handen relatief hoger en dichter bij hun gezicht zouden kunnen hebben.

Alex Dowsett

Maar langere renners, zoals Stefan Küng, zouden een groter gat overhouden, en dat proberen ze vervolgens op te lossen door hun hoofd juist te laten zakken. “Vanwege deze UCI-regel moeten we ons hoofd naar onze handen brengen, en dan wordt het enorm moeilijk om naar boven te kijken”, zei viervoudig Brits TT-kampioen Alex Dowsett vorig jaar nog voor de regelwijziging.

"Als die regel zou worden versoepeld en we onze handen wel naar ons hoofd zouden mogen brengen, denk ik dat dit zou kunnen helpen bij het head-down rijden dat we vaak zien, en de veiligheid zou kunnen verbeteren."

De UCI heeft toen naar de ideeën van Dowsett geluisterd. Begin dit jaar hebben ze de nieuwe reglementen ingevoerd die de toegestane hoogte van het tijdritstuur opsplitsen op basis van de lengte van een renner. Er zijn drie lengtecategorieën, waarbij elke lengte een andere limiet hanteert voor het verticale verschil tussen het uiteinde en het middelpunt van de armsteun.

• 180 cm of kleiner - 100 mm
• 180 cm en groter - 120 mm
• 190 cm en groter - 140 mm

Küng kon met zijn 1.93m profiteren van deze verandering. Hij verschoof zo'n 40% in de afstand tussen zijn handen en hoofd. Deze nieuwe regel heeft er dus nog niet voor kunnen zorgen dat de head-downpositie uit het peloton is verdwenen.