Natuurlijk draait in de maand juli alles om de kleur geel. De Maillot Jaune is de belangrijkste trui in de wielrennerij en daar zal voorlopig weinig verandering in komen. Toch is het tijdens de Tour de France ook de moeite waard om je bezig te houden met interessante nevenklassementen. De winnaars van het bergklassement verdienen net zo goed een plek in de annalen van de wielersport.
Wieler Revue kijkt alvast vooruit op de nakende strijd om de bolletjestrui. Wie wordt de opvolger van Rafal Majka?
Historie
In de begindagen van de Ronde van Frankrijk is er nog geen ruimte voor de bergetappes die we tegenwoordig zien. Het volbrengen van de toch door het Franse land is immers al zwaar genoeg. Toch ontkomen de renners niet aan de nodige beklimmingen. De eerste klim in de geschiedenis van La Grande Boucle is de 712 meter hoge Col des Écharmeaux. En in de tweede rit kregen de dappere coureurs ook al een berg van boven de duizend meter te verwerken. Vanuit Saint-Étienne komen de renners na 17 kilometer klimmen boven op de Col de la République. Nu niet heel spectaculair, maar indertijd lastig zat.
De organisatie had de smaak te pakken, want de komende jaren worden er steeds meer beklimmingen in het parkoers opgenomen, denk bijvoorbeeld aan de Ballon d'Alsace. De eerste passage door het echte hooggebergte is niet direct de meest geslaagde. De Tourmalet wordt in 1910 geïntroduceerd, maar tijdens deze helletocht door de Pyreneeën laat zelfs de beste klimmer, Octave Lapize, in niet mis te verstane bewoordingen weten dat de organisatoren moordenaars zijn. Moordenaars!
Ondanks de ongelukkige introductie van het hooggebergte worden bergen uiteindelijk gemeengoed. In 1933 besluit de organisatie zelfs een klassement uit te schrijven die de beste klimmer eert. Goed voor de krantenverkoop. De eerste winnaar? De Spaanse rasklimmer Vicente Trueba Pérez.
Hoewel er dus al sinds 1933 om het bergklassement wordt gekoerst doet de bolletjestrui pas in de jaren '70 haar intrede. Het distinctieve design danken we aan de toenmalige sponsor van dat klassement. Chocolat Poulain maakte gebruik van wit inpakpapier met opvallende rode stippen. En hoewel in eerste instantie niemand in het peloton in het tricot rond wilde rijden is het uitgegroeid tot één van de meest iconische shirts in de wielrennerij.
De eerste drager van het malle shirt? Joop Zoetemelk. Na de proloog in 1975 mocht hij de bolletjestrui als eerste aantrekken. De eerste winnaar van de bolletjestrui is Lucien Van Impe. Hoewel de Belg met zes eindzeges in dit klassement zeker een woordje mee mag praten is hij niet de absolute recordhouder. Die eer is voorbehouden aan Richard Virenque met maar liefst zeven bolletjestruien in zijn prijzenkast.
Laatste tien winnaars bergklassement Tour de France
2007: Juan Mauricio Soler
2008: Carlos Sastre
2009: Franco Pellizotti
2010: Anthony Charteau
2011: Samuel Sánchez González
2012: Thomas Voeckler
2013: Nairo Quintana
2014: Rafał Majka
2015: Chris Froome
2016: Rafał Majka
Reglement
Dit jaar doet de Tourorganisatie een poging om het klassement spannender te maken. De dubbele punten bij een bergop aankomst gelden alleen nog maar tijdens de achttiende rit met aankomst op de Col d'Izoard. Daarnaast zijn er überhaupt minder punten te scoren bij een berg van de buitencategorie.
Dus, hoe worden punten dit jaar verdeeld?
Buitencategorie: 20 - 15 - 12 - 10 - 8 - 6 - 4 - 2
Eerste categorie: 10 - 8 - 6 - 4 - 2 - 1
Tweede categorie: 5 - 3 - 2 - 1
Derde categorie: 2 - 1
Vierde categorie: 1
Als er sprake is van gelijkspel wordt er gekeken naar het aantal eerste doorkomsten op buitencategorie cols. Is dat niet afdoende? Dan wordt er gekeken naar passages op een berg van eerste categorie. Is er dan nog geen winnaar? Dan gaan we vrolijk door tot en met de beklimmingen van de vierde categorie. In het (behoorlijk onwaarschijnlijke) geval dat er dan nog geen winnaar is wordt er gekeken wie er het hoogst geklasseerd staat in het algemeen klassement.
Puntenverdeling per etappe
Voor we kijken naar de favorieten voor de bolletjestrui is het eerst verstandig om te kijken in welke ritten de meeste punten kunnen worden gehaald. In onderstaand schema gaan we uit van het maximaal aantal te behalen punten.
Rit 1 (Düsseldorf - Düsseldorf TT): 0 = 0
Rit 2 (Düsseldorf - Luik): 1 = 1
Rit 3 (Verviers - Longwy): 1 + 1 + 2 + 1 + 2 = 7
Rit 4 (Mondorf-les-Bains - Vittel): 1 = 1
Rit 5 (Vittel - La Planche des Belles Filles): 2 + 10 = 12
Rit 6 (Vesoul - Troyes): 1 + 1 = 2
Rit 7 (Troyes - Nuits-Saint-Georges): 1 = 1
Rit 8 (Dole - Station des Rousses): 2 + 5 + 10 = 17
Rit 9 (Nantua - Chambéry): 5 + 2 + 2 + 20 + 20 + 1 + 20 = 70
Rit 10 (Périgueux - Bergerac) 1 + 1 = 2
Rit 11 (Eymet - Pau): 1 = 1
Rit 12 (Pau - Peyragudes): 1 + 5 + 10 + 20 + 10 + 5 = 51
Rit 13 (Saint-Girons - Foix): 10 + 10 + 10 = 30
Rit 14 (Blagnac - Rodez): 2 + 2 = 4
Rit 15 (Laissac - Le Puy-en-Velay): 10 + 2 + 10 + 1 = 23
Rit 16 (Le Puy-en-Velay - Romans-sur-Isère): 2 + 1 = 3
Rit 17 (La Mure - Serre-Chevalier): 5 + 20 + 10 + 20 = 55
Rit 18 (Briançon - Izoard): 2 + 10 + 40 = 52
Rit 19 (Embrun - Salon-de-Provence): 2 + 2 + 2 = 6
Rit 20 (Marseille - Marseille TT): 0 = 0
Rit 21 (Montgeron - Parijs): 0 = 0
Als je als eerste bovenkomt op alle beklimmingen verzamel je kortom 348 punten.
Favorieten
Wil je meedoen om het bergklassement? Etappe 9, 12, 17 en 18 zijn de etappes waar je het hoogstwaarschijnlijk moet doen. Punten sprokkelen in rit 5, 8, 13, en 15 kan ook een goed idee zijn, maar deze ritten leveren toch al een stuk minder punten op. In de rest van de ritten vallen niet al te veel punten te rapen. Tenzij het enorm spannend is in de strijd om de bollen kan het beter zijn om die dag eens niet voor de bergpunten te sprinten.
Een goed klassement voor Thibaut Pinot lijkt niet het eerste doel te zijn voor de Franse troef van FDJ. Na zijn vierde plaats in de recente Giro d'Italia is het maar de vraag of hij zich op kan laden voor alweer een klassement. Gerede kans dat Pinot zich gaat richten op ritzeges. Allereerst lijkt de rit naar Planche des Belles Filles eentje voor hem, temeer daar Pinot zijn trainingsritten in die omgeving doet. Daarnaast heeft Pinot genoeg kwaliteiten om ook in de rest van de ritten stevig van leer te trekken. Bij een rit zoals die naar Chambéry gaat hij niet huilend in een hoekje zitten.
Andere Franse kanshebbers op de bollentrui zijn Romain Bardet, Pierre Rolland en Warren Barguil. Bardet hoort bij de vijf beste klimmers die in Düsseldorf aan het vertrek staan en zal dus bijna automatisch heel wat punten oprapen. Rolland en Barguil zijn niet van dat niveau, maar beide heren komen zeker een berg over. Als ze veelvuldig ten aanval trekken in de juiste etappes gaan ze zeker dichtbij de bolletjestrui zitten.
En wat kan Thomas Voeckler in zijn laatste Tour? Als we van Voeckler één ding hebben geleerd is dat we hem nooit helemaal mogen afschrijven. En geef toe, wat is er nu mooier dan afscheid nemen van het wielrennen met een tweede bergtrui op zak?
Zijn er meer kanshebbers? Jazeker. Allereerst hebben we een heel logisch rijtje waarin gevleugelde klimmers staan. Denk aan mannen als Nairo Quintana, Alejandro Valverde, Chris Froome, Rafał Majka, Fabio Aru en Johan Esteban Chaves. Namen die het eerder van de aanval moeten hebben zijn bijvoorbeeld Robert Gesink, Tiesj Benoot, Andrew Talansky Thomas de Gendt, Eduardo Sepúlveda en meer van dat soort renners.
Een ding is zeker: het bergklassement liegt niet. Je moet heel hard omhoog kunnen fietsen om Parijs binnen te fietsen met een witte trui met rode bolletjes om je schouders.
Foto's: Cor Vos