Column | Waarom het (bijna) altijd Vlamingen zijn die zich misdragen langs het parkoers

Het lijkt erop dat we dit voorjaar de geboorte van het 'wielerhooliganisme' meemaken. Amokmakers die zich doorgaans schuilhouden in het voetbalstadion, lijken hun weg naar de koers gevonden te hebben. En ze hebben het vooral op één man gemunt: Mathieu van der Poel.

Tijdens de E3 Saxo Classic ging het een eerste keer mis. 99,9% van het talrijk opgedaagd publiek wist zich te gedragen, maar enkelingen konden het blijkbaar maar moeilijk verkroppen dat de wereldkampioen solo over de Oude Kwaremont reed. Ze ventileerden hun frustratie met welgemeende middelvingers en duimpjes omlaag.

Negen dagen later was het tijdens de Ronde van Vlaanderen opnieuw prijs, op dezelfde iconische helling in Kluisbergen. Naast middelvingers en heel veel boegeroep, moest Van der Poel ook een bierdouche incasseren. Dat andere Nederlandse fenomeen, Marianne Vos, kreeg dan weer een beker bier in haar gezicht tijdens de Omloop.

Parijs-Roubaix

Nog een week later liep het een vierde keer mis, deze keer over de grens. De dader kwam echter opnieuw... uit Vlaanderen! Een Oost-Vlaamse vrouw gooide een petje richting het wiel van Mathieu van der Poel. Volgens haar advocaat supportert ze echter voor Van der Poel en ging het om een ongelukkig manoeuvre.

Tijdens Parijs-Roubaix vond overigens nog een akkefietjes plaats, tussen een verzorger van Movistar en enkele dronken toeschouwers. Op die plek hingen veel Vlaamse vlaggen, maar of de agressievelingen ook echt Vlamingen waren, kan niet met 100% zekerheid gezegd worden.

Cyclocross

Ook in het veld is Mathieu van der Poel niet veilig. Afgelopen winter werd hij in Hulst de hele cross getreiterd door een groepje Vlamingen dat met bier en zelfs met urine zouden gegooid hebben. Van der Poel reageerde met een rake fluim.

De wereldkampioen is het inmiddels gewend. Zijn eerste bierdouche kreeg hij al in 2016 tijdens het WK veldrijden. Hij was amper 21. "Bier gooien en spugen, zoiets kan echt maar in één land", reageerde een furieuze vader Adrie. "En vertel mij niet dat het om individuen gaat. Er waren veel mensen die gooiden en spuugden."

Alaphilippe

We mogen het dus gerust een incidentrijk voorjaar noemen, maar eigenlijk maken we eerder de opmars dan de geboorte van het wielerhooliganisme mee. De voorbije jaren ging het immers ook enkele keren flink mis langs het parkoers.

Vraag dat maar aan Julian Alaphilippe. Toen de Fransman in Leuven naar zijn tweede wereldtitel op rij soleerde, werd hij tijdens het juichen bekogeld met bier. U mag twee keer raden welke nationaliteit de biergooiers hadden.

Boonen & Nys

In een verder verleden hadden de Vlamingen het zelfs gemunt op hun eigen wielerhelden. Het klinkt heel gek, maar toen een piepjonge en toen nog onbekende Tom Boonen in Parijs-Roubaix de achtervolging op zijn landgenoot Johan Museeuw inzette, konden veel Vlamingen dat maar matig appreciëren.

"Het jaar dat ik achter Museeuw reed in Parijs-Roubax (2002), hebben ze bier op mij gegoten en op mij gespuwd" zei Boonen enkele maanden geleden in de podcast 'Foto's met kurkdroog'. "Vooral zatte fans. Op iedere kasseistrook was het van dat."

"Die vele Vlamingen kenden mij niet. Ze dachten dat ik een Amerikaan was (Boonen reed toen voor US Postal). Ik was 'nieuw'. Toen was er in Roubaix ook nog geen politie aanwezig om de toeschouwers in het gareel te houden."

Boonen is niet eens een uitzondering. Dat andere Vlaamse icoon, Sven Nys, werd ooit eens in Loenhout ronde na ronde bekogeld met bier door een zatte, 17-jarige (Vlaamse) snotaap.

Nys was het op een gegeven moment zo zat, dat hij verhaal ging halen en nadien uit de wedstrijd stapte. De biergooier kreeg een klap in zijn gezicht van een medesupporter. Zowat elke crosser heeft overigens ooit wel eens bier over zich heen gekregen.

Altijd Vlamingen

Voorbeelden genoeg. De rode draad is duidelijk. De amokmakers komen telkens uit Vlaanderen. Of ze het nu gemunt hebben op een landgenoot of buitenlander, binnen of buiten de grenzen van Vlaanderen: als er Vlamingen naar een 'beladen' koers komen kijken, is het bijna gegarandeerd ambras!

Waarom zijn het telkens Vlamingen die zich misdragen? Waarom schreeuwen de wielergekke Basken Remco Evenepoel tijdens de Clásica San Sebastián vooruit, in plaats van hem met bier te bekogelen? Waarom zien we tijdens de Giro, Tour en Vuelta nauwelijks middelvingers of horen we geen boegeroep?

Onze redacteur heeft er diep over nagedacht en probeert dit fenomeen te verklaren. Hij ziet twee oorzaken die een gevaarlijke combinatie vormen: vurig enthousiasme voor de koers en 'zuiptenten'.

Vurig enthousiasme

Het is vatbaar voor discussie, maar de Vlamingen zijn wellicht het meest wielergekke volk ter wereld. Vlaanderen is immers de bakermat van de koers, de grootste aller tijden is een Vlaming en een groot deel van de wielergeschiedenis speelde zich op Vlaamse bodem af.

Als er in Vlaanderen gekoerst wordt, komt een massa volk naar buiten. De Oude Kwaremont en de Paterberg lokten tijdens De Ronde een recordaantal kijklustigen. 50.000 om precies te zijn. Het WK in Leuven bracht in 2021 maar liefst één miljoen supporters op de been.

In een massa zitten haast altijd enkele rotte appels. Dat is onvermijdelijk. De biergooiers op de Kwaremont en de Paterberg kon je op één hand tellen. De 50.000 andere supporters waren wel braaf. Dan mag de passage op de Kwaremont best wel een groot succes genoemd worden als je vergelijkt met een beladen voetbalmatch, waar een pak meer bekers op het veld belanden.

Net over de taalgrens, in Wallonië, leeft de koers iets minder. Luik-Bastenaken-Luik en de Waalse Pijl lokken een pak minder toeschouwers en verlopen dan ook quasi incidentloos.

Hetzelfde geldt voor het buitenland. Monumenten en topklassiekers in Italië, Frankrijk, Spanje, Nederland... lokken wel wat volk, maar tot een echte stormloop, zoals we in de Vlaamse Ardennen zien, komt het niet. Incidenten met fans zij dan ook zeldzaam.

Parijs-Roubaix en de Tour vormen daarop twee uitzonderingen. Die twee wielerwedstrijden vinden in Frankrijk plaats en kennen wél een stormloop en dus ook rotte appels. De Tour is zelfs het populairste wielerevenement ter wereld. Het zijn dan ook niet toevallig de enige twee koersen buiten Vlaanderen, waar het ook wel eens misgaat.

Parijs-Roubaix werd zondag nog ontsierd door de intussen beruchte petjesgooier. Het verhaal van Boonen die achter Museeuw reed las u hierboven al. In beide gevallen waren de daders weliswaar Vlamingen.

In de Tour kregen legendes als Merckx, Armstrong, Froome en Cavendish al urine over zich heen. De Kannibaal kreeg ooit zelfs een klop in zijn maag van een Franse fan!

Zuiptenten

De stelling dat een massa toeschouwers onvermijdelijk voor incidenten met fans zorgt, beantwoordt nog niet alle vragen. Er zijn namelijk nog twee wielergekke volkeren die in groten getale naar buiten komen om te koers te zien en die vrijwel nooit voor problemen zorgen: de Basken en de Colombianen!

Tijdens de Clásica San Sebastián en de Ronde van het Baskenland is het op de venijnige klimmetjes over de koppen lopen. De Basken schreeuwen renners zo luid als ze kunnen naar boven. Hun enthousiasme voor lokale helden (bv Mikel Landa) is even groot als hun aanmoedigingen voor buitenlandse helden (bv Remco Evenepoel). Boegeroep, middelvingers en bierdouches zie je niet in het Baskenland.

Hetzelfde verhaal bij de Colombianen. De koers leeft daar nog meer dan in Vlaanderen. Tijdens de Ronde van Colombia komt een waanzinnig aantal Colombianen postvatten langs het parkoers. De taferelen op de flanken van de cols zijn daar nog veel gekker dan wat we in juli tijdens de Tour zien. Bekijk maar even onderstaande beelden van een etappe die gewonnen werd door hun wielerheld Nairo Quintana.

Waarom de Colombianen en de Basken massaal naar de koers afzakken en toch niet met bier gooien? Waarom ze geen middelvingers uitsteken, spugen of 'boe' roepen naar de rivalen van hun wielerhelden?

Dat is de schuld van de viptenten, of beter: 'zuiptenten' van Flanders Classics! Op ELKE plek waar het afgelopen crosswinter en in het voorjaar misliep, stond namelijk vlakbij een zuiptent of bierkraam opgesteld.

Op de cross stoot je voortdurend op drankgelegenheden. Op de Oude Kwaremont zijn vorig jaar maar liefst 27 (!) 'activiteiten' vergund. Op de Muur van Geraardsbergen, waar Marianne Vos tijdens de Omloop een beker bier in haar gezicht kreeg, stond een bierkraam. De vrouw die tijdens Parijs-Roubaix een petje naar het wiel van Van der Poel gooide, was uitgenodigd in een viptent. Aan de finish van de WK-wegrit in Leuven, waar Alaphilippe bekogeld werd met bier, vloeide het bier rijkelijk.

Het hoeft niet uitgelegd te worden dat alcohol en wangedrag onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

Alcoholverbod in Spanje

In koersen buiten Vlaanderen zijn die viptenten een minder groot succes. In Spanje geldt sinds 1990 zelfs een alcoholverbod op sportevenementen! Zo moeten voetbalfans een bar in de buurt van het stadion opzoeken om een biertje te nuttigen.

Het verklaart waarom Spanje geen problemen kent met voetbalhooligans en het verklaart ook waarom er tijdens de wereldbeker veldrijden in Benidorm een andere, veel gemoedelijkere sfeer hing dan in Vlaanderen.

Conclusie

Conclusie: de Vlamingen zijn dan toch zo slecht niet. Hoe meer zielen, hoe meer ambras. En in Vlaanderen komt nu eenmaal een pak meer volk naar de koers kijken. Die rotte appels vind je ook op de Mont Ventoux terug en dat zijn heus niet allemaal Vlamingen.

Zuiptenten zijn de grote boosdoener. Een alcoholverbod op wielerevenementen is in Vlaanderen misschien nog niet zo'n slecht idee. De Basken en de Colombianen hebben alvast bewezen dat het bij een massale opkomst niet per definitie fout hoeft te lopen.