Interview | Bas Tietema & Rob Harmeling: 'De Tour interesseert me geen ene f*ck'

Gebroederlijk zitten ze op een bankje aan het water bij grand café Milligers in Zwolle, Bas Tietema en Rob Harmeling. De een is wat minder bekend dan de ander, want Harmeling (59) won in 1992 een etappe in de Tour en eindigde een jaar eerder als laatste, wat ook als een eervolle prestatie wordt gezien.

Hij schuift ook geregeld aan tafel in De Avondetappe van de NOS; vroeger bij Mart Smeets, tegenwoordig onder leiding van Dione de Graaff. Harmeling is op de gravelbike gekomen, ‘GRVL Cowboys’ staat erop, en dat is hij ook wel, een cowboy. Sinds december 2022 is Harmeling ploegleider van Tour de Tietema-Unibet, een gezelschap met ambitie.

Tietema (29) is in burger en was ooit een groot wielertalent. Nu is hij ook ploegleider van de equipe, en nog veel meer. Want Tour de Tietema is een mediabedrijf, een YouTube-hit en een wielerploeg ineen. Of hij er een fulltime baan aan heeft? Rob Harmeling lacht hardop: “Is dat een serieuze vraag? Dit jochie heeft zeventig man in dienst!” Ook Tietema lacht, maar zachter. “Ik denk dat ik net zoveel uren maak als twee fulltimebanen bij elkaar. Maar daar wil ik niet de nadruk op leggen, praten over uren en geld past niet bij ons.”

Parijs-Roubaix

De regen jaagt ons bij het water weg, onder de parasol is het beter toeven. De serveerster vraagt of de heren wat willen nuttigen. “Is jullie cappuccino te drinken?” vraagt Harmeling. “Ach stomme vraag,” zegt hij direct. “Welk restaurant zegt nou dat z’n eigen koffie niet te zuipen is?”

Bas Tietema: ‘We zetten iets als ‘TdF’ op dat kartonnetje, plakten het tegen de voorruit en reden onbelemmerd naar de Tourfinish. We waren op boevenpad. Het was rebellie’ 

Tietema’s palmares verbleekt bij die van Harmeling, maar de jongste van de twee dook twee jaar terug wel ineens op in Parijs-Roubaix, tussen de profs, terwijl hij al een tijdje gestopt was met fietsen op hoog niveau. Weer een stunt, weer een filmpje, dat door 482.000 mensen bekeken werd.

Hij kwam als laatste binnen, totaal uitgeput, 1 uur, 2 minuten en 21 seconden na de winnaar. Nu staat de Tour de France voor de deur. Tijd voor nieuwe acties, nadat hij al eens met zijn vrienden Devin van der Wiel en Josse Wester illegaal cola heeft uitgedeeld, renners een wheelie liet maken en met een vals identificatiebordje met de auto over de finish reed.

“We zijn wel van plan om met een paar man naar de Tour te gaan,” verklapt hij. “Het zal wel in een andere vorm zijn dan de afgelopen jaren, want nu hebben we ook een wielerploeg. Er is zoveel veranderd in korte tijd. We hebben geen duidelijke, nieuwe strategie waarbij we zeggen: zo gaan we het uitrollen. We doen de dingen vaak een beetje op gevoel en hopen dat het goed gaat.

"Zo was het ook toen we voor het eerst voor ons YouTube-verhaal naar de Tour gingen, in 2019. We hadden geen idee. Nu hebben we een wielerploeg die zelf actief is in de Amstel Gold Race en daarom een soort concurrent is van het platform. Dat is elke dag weer een zoektocht.”

De avonturen van Tietema en zijn kompanen zijn inmiddels legendarisch te noemen, en die vinden niet alleen plaats in de grootste wielerwedstrijd van de wereld. “Ik ga binnenkort weer 24 uur fietsen,” lacht hij als een boer met kiespijn. “Met een groep starten we om twaalf uur, dan 24 uur fietsen en iedereen mag zelf bepalen waarheen hij fietst, welke kant hij opgaat. Garmin-gps mee, wie de meeste kilometers maakt, wint.”

Tietema, die op zijn 23ste zijn professionele wielercarrière moest staken door gezondheidsklachten, begon zijn avonturen met zijn twee handlangers door kijkers te vragen of ze via YouTube opdrachten wilden geven voor de Tour de France van 2019. “In de tijd dat ik nog fietste, vond ik media al heel interessant,” legt hij uit.

“Ik zat zelf een beetje te worstelen met wat ik wilde met mijn leven, heb daarom nog een jaar in Amsterdam gestudeerd. Als je sportjournalist wil worden, moet je eerst een langdurige journalistieke opleiding doen. Dat werd niet mijn route, maar ik wist wel dat ik de kant van de sport- en mediahoek op wilde. Toen heb ik de combi van media en mijn liefde voor de wielersport gemaakt via YouTube, dat toen al een platform was waar serieuze mediabedrijven uit voortkwamen.”

De Zwollenaar benadrukt dat hij geen vlogger is. “Wat wij doen is niet het filmen van mijn leven, zoals Enzo Knol doet. Wij maken creatieve producties en dat was ook het idee toen we naar de Tour gingen: we laten wel zien dat we ernaartoe gaan, maar doen elke dag een nieuwe opdracht met nieuwe invalshoeken en maken daar van start tot finish twintig mooie video’s van.”

174 meter op één wiel

De kijkers op YouTube - inmiddels heeft Tietema 182.000 abonnees - bepaalden wat hij in Frankrijk ging doen. “In het eerste jaar deden we alles, en alles was nieuw. We knipten een kartonnetje, zette er iets als ‘TdF’ op, hadden dat tegen onze voorruit geplakt, kwamen zo het parcours op en reden onbelemmerd naar de finish."

"We waren echt op boevenpad, alles was nieuw en spannend. Noem het rebellie. We keken elkaar aan en zeiden: laten we met de simpelste stadsfiets een col in de Tour beklimmen. Oké, hebben we een fiets bij ons? Ja, eentje met een mandje. Dan wordt dat hem. Alles wat we deden, was letterlijk de eerste keer.”

En dat in het land van de strenge gendarmes. Hij werd ook een keer in zijn nekvel gegrepen toen hij een officieel Tour-keycord om zijn nek had, maar die zat half onder zijn T-shirt. Toen hij het kaartje moest laten zien dat eraan hing, was Bas de klos want er hing níets aan.

“We hebben wel één duidelijke regel: we lopen nooit de renners in de weg. Of zorgen ervoor dat ze nooit in het gedrang komen. Welke video je ook bekijkt: het is nooit ten nadele van de sport. Maar mensen die de taak hadden om een plek te beveiligen of ervoor moesten zorgen dat toeschouwers daar niet mochten komen, zullen weleens hebben gedacht: wat is dit, wat moeten die gasten hier? Maar zo’n streaker op Wimbledon die een wedstrijd komt beïnvloeden, dat is bij ons uitgesloten.”

Toch vielen Tietema en consorten de renners ‘lastig’ door ze in 2021 in de vijftiende etappe een wheelie-wedstrijdje te laten doen, tijdens een bergetappe. “Mag ik daar als buitenstaander iets over zeggen?” mengt Rob Harmeling zich in het gesprek.

“Hun grootste kracht is dat ze niemand in diskrediet brengen. ‘Krijg dit maar eens voor elkaar’, dat is hun branding. En dan laten ze renners dingen doen die ze leuk vinden. En dat gebeurt transparant, eerlijk, open. Ze vragen het gewoon netjes. En die renners vertrouwen ze."

"Bas en zijn vrienden kruipen in de huid van de renners. Ze weten: wielrenners zijn maniakaal met hun sport bezig, ze hebben het superzwaar. Iedereen zit op hun nek, de ploegleiding, sponsors, de pers. Maar het zijn ook jochies, of ze nou Wout van Aert of Peter Sagan heten: vanbinnen zijn het nog steeds jochies die het ook leuk vinden om iets geks te doen met mensen die ze vertrouwen.”

Bas Tietema vult aan: “De eerste veertig renners in koers zijn bezig met zo hard mogelijk naar de finish te rijden. Die laten we met rust. Daarachter heb je een honderdtal coureurs die hun werk doen, die zorgen dat die gasten vooraan zo goed mogelijk bij de laatste beklimming aankomen. Vervolgens rijden die honderd rustig naar boven. De contest betrof de renners die, bij wijze van spreken, al keuvelend naar de top rijden.”

Tietema liet online een dag van tevoren weten dat ze de stunt wilden organiseren en de renners die hij goed kende, vroeg hij persoonlijk om deel te nemen. Die renners bazuinden het door aan ploegmaten waardoor steeds meer Tourdeelnemers besloten mee te doen.

Wie zoal? “Peter Sagan heeft meegedaan, Tom Pidcock, Wout van Aert ook, maar die was er niet heel goed in, haha. Oliver Naesen, een Belgische renner, deed het heel goed, die kwam echt ver. Max Walscheid won, die reed 174 meter op één wiel.”

De Tourdirectie greep in, dit mocht nóóit meer gebeuren. Maar Tietema is niet voor één gat te vangen en organiseerde hem een jaar later op de rustdag. Weer een prachtig filmpje. “Dat is ook een reden waarom ze meedoen: we maken er uiteindelijk ook wel echt iets moois van.”

Dat de renners ja zeggen heeft natuurlijk alles te maken met het feit dat Tietema zelf ooit onderdeel uitmaakte van het peloton. “Dat geldt voor een aantal,” zegt hij. “Ik ben van ’95, Mathieu van der Poel is dat ook. Veel renners die nu prof zijn, kennen me van die tijd dat ik nog reed. Maar veel ook niet, ik denk de helft. Die kennen me van wat we nu doen op YouTube. Maar mijn wielerverleden heeft zeker voor een kickstart gezorgd.”

Rob Harmeling:  ‘De Tour interesseert me geen ene fuck. Voor mij is het een herhaling van zetten. Ik ben bezig met Tour de Tietema, ik jaag een droom na’

Hoe goed was hij eigenlijk? Tietema: “Ik was redelijk talentvol. Maar ik had veel moeite met de discipline, met de trainingsarbeid die nodig was, als een monnik leven. Ik ben te onrustig of te veel ondernemer. Ik kan heel goed in een sprint ergens naartoe werken, een beetje zoals een bokser doet; in korte tijd naar een wedstrijd toeleven."

"Zo was het ook met Parijs-Roubaix, die ik twee jaar terug reed. Maar als dat achter de rug is, moet iemand het overpakken en wil ik door met een nieuw project. Vijftien jaar elke dag hetzelfde doen, en zo elk jaar een stapje verder komen, dat is mijn grootste uitdaging én valkuil.”

Randverhalen over poep

Parijs-Roubaix was de zoveelste stunt. Bas Tietema, de man van de ludieke acties in de Tour, reed ineens mee tussen de wereldtoppers van het profpeloton. Het deed een beetje denken aan een voetbalfan die het voor elkaar krijgt om vlak voor de wedstrijd tijdens het maken van de elftalfoto van pakweg Real Madrid of de Duitse Mannschaft als twaalfde man te poseren.

De vreemde eend legt uit: “We begonnen een paar jaar terug met ons YouTube-kanaal, en een van onze partners van het eerste uur werd ook partner van wielerploeg Bingoal Wallonie Bruxelles. Nu waren we in coronatijd ons al meer gaan toeleggen op zelf fietsen en hebben toen de Ronde van Vlaanderen met z’n drieën gereden, wat door een half miljoen mensen is bekeken."

"Devin had nog nooit van zijn leven gefietst, dat was al een verhaal op zich. We gingen vaker koersen in die tijd en ik dacht: als ik nu eens flink gas zou geven… Wat nou als ik de hele winter vol kan doortrainen en zo aansluiting vind bij de ploeg van onze gemeenschappelijke sponsor? Zou er dan iets mogelijk zijn zodat we een groot YouTube-verhaal konden maken?”

En zo geschiedde. Het was een enorme uitdaging, maar Tietema reed hem uit, als allerlaatste, ver achter winnaar Dylan van Baarle.

“Het was wat ongelukkig dat het peloton al vanaf de start volle bak ging en de snelste editie ooit fietste. Het was pittig maar ook mooi. Dat gold ook voor de productie, want ik denk dat het onze kracht is een heel mooi verhaal te vertellen, dat los staat van winnen. Niet alles hoeft goed te gaan, en dat geldt ook voor de kwetsbare, transparante kant van het opzetten van een ploeg, die niet altijd succes kan laten zien. Door die ervaring met Parijs-Roubaix is het ei gelegd voor de wielerploeg die we nu hebben.”

Tour de Tietema heet de formatie ook. Met als toevoeging sponsor Unibet. Waarom is voor die naam gekozen? “Vanwege de alliteratie,” zegt de naamgever koeltjes. “En toen we naar de Tour gingen in 2019 lag het ook voor de hand om voor ons platform deze naam te nemen. Ik wilde vanaf dat begin meteen een merk of identiteit neerzetten. Ik wilde een format brengen, een merk in plaats van: Bas, Josse en Devin gaan leuke video’s maken in de Tour en dat is het.”

Nu is hij ploegleider, want voor zelf fietsen en trainen is geen tijd. Al snel werd Rob Harmeling, de oude Tourvedette, erbij gevraagd.

“Ik heb Bas leren kennen in Meppel, toen ik op een terras sterke verhalen mocht vertellen over de sport,” zegt de ex-prof. “Hij triggerde mij omdat ie andere vragen stelde. Daar is hij goed in. Zo van: weg met het harnas, fuck off, wat bijna niemand durft.

"En hij zei: dat je dit werk nog doet! Hij raakte mij. Ik zei: Ja, ik sta hier voor een paar rotcenten, maar eigenlijk vind ik het helemaal niet leuk wat ik hier doe. Ik krijg de handen wel op elkaar als ik heel stoer vertel hoe ik wedstrijden heb gewonnen, terwijl wielrennen niet alleen maar winnen is."

"Nu hebben we een wielerploeg, natuurlijk willen we ook winnen, maar laten we vooral het totaalverhaal zien. Mensen willen successtory’s horen en, vooruit, wat randverhalen over poep en schijt, maar dat is zo wie ik eigenlijk niet ben. Ik wil ook vertellen wanneer we finaal op de bek gaan, dat vooral. Dat is écht.

"En als je echt wilt zijn in deze Instagram-wereld, dan moet je ballen hebben. In de topsportwereld, en ook in de zakelijke, heb ik overal geroken dat het gewoon loont om niet echt te zijn. Het is de makkelijkste en veiligste weg, dan word je nooit geraakt. En dat doorziet Bas ook goed."

"Hij inspireerde mij gewoon. We denken in hetzelfde universum, maar op totaal verschillende golflengtes. Zo vullen we elkaar aan. En we sparen elkaar niet. Ik word snoeihard neergesabeld, keihard knock-out geslagen, of door hem of door de renners of door mezelf. Is toch prachtig?”

Jonge god van 60

En dus werden er renners aangetrokken, sponsors gevonden en was Tour de Tietema óók een wielerploeg. Een wielerploeg die dromen najaagt, zoals Harmeling het zegt. Met vallen en opstaan.

“Die zoektocht, met al die groeipijnen die we doorstaan hebben, het over onze veters struikelen omdat we hele grote stappen nemen, dat triggert mij zo. Er komen elke dag dingen op mijn pad die ik het waard vind om mijn tijd aan te geven. Ik ben bijna 60, voel me geen ouwe lul, eerder een jonge god, en ik word 120, zit dus op de helft. En die Tour de Tietema vind ik zó leuk, ik draag hier nog jaren graag mijn steentje aan bij.”

Bas Tietema: ‘Een team samenstellen dat mee kan doen aan de Tour en misschien een etappe kan winnen, ja dat zou best kunnen’

Tour de Tietema-Unibet heeft links en rechts al zijn successen behaald, onder meer door een overwinning van Hartthijs de Vries in de Tour of Antalya. Maar de ploeg heeft, zoals Tietema zegt, ‘niet de euro’s van UAE en Visma | Lease a Bike’. Is deelname aan de Tour de France toch een mogelijke nieuwe stap?

Tietema: “Zeker.” Maar dan heb je toch miljoenen nodig? “Niet per se. De vraag is: kunnen wij drie weken lang in Frankrijk een wedstrijd rijden? Ja, dat kunnen we. En sportief, gaan we die Tour ook winnen? Nee, bij lange na niet. Daar heb je de beste renners van de wereld voor nodig en er zijn er maar twee die dat kunnen. Maar een team samenstellen dat mee kan doen aan de Tour en misschien een etappe kan winnen, ja dat zou best kunnen.

"Maar het verhaal is simpel: er zijn achttien World Tour-teams. Zij krijgen automatisch toegang tot alle grote wedstrijden. En daar zitten wij niet tussen. Wij zitten in het Pro Continental-circuit en rijden ook veel grote wedstrijden waarbij die grote ploegen ook van de partij zijn, zoals de Ronde van Noorwegen, waar Wout van Aert aan de start stond.

"Voor de grote World Tour-koersen moeten we uitgenodigd worden. De organisaties doen dat op basis van prestaties, of omdat je een naam bent, of uit een bepaald land komt. Dat is behoorlijk ontastbaar. Het enige tastbare is de regel van de UCI om de beste twee teams van de Pro Continentals een startkaart te gunnen. Kortom, niets is zeker, maar alles is mogelijk.”

Tietema moet als eigenaar van het merk nu wel op veel borden schaken. Het platform, de avonturen, de stunts worden weggedrukt door het sportieve project. “Balans houden is de uitdaging,” zegt hij. “We zijn nu op een punt van: de ploeg staat op zich goed, kan op zichzelf zijn ding doen, wij kunnen onze verhalen oppakken. Wij gaan die ploeg uitdragen, maar dat betekent niet dat ik 365 dagen per jaar ploegleider ben.”

En dus zal hij stunts blijven uithalen, zoals het vervoeren van een immens spandoek naar de Tour, dat door de cameraman van de Franse helikopter uitvoerig in beeld werd gebracht.

“Dat was in 2021,” herinnert de Zwollenaar zich. “Een actie voor SWAP-fietsen, dat fietsen verhuurt met een blauwe voorband terwijl Visma toen ook met een blauwe band ging rijden. Eén en één is twee. Volgens mij had SWAP zelf met een reclamebureau het idee bedacht om alle rotondes blauw te verven, maar toen zeiden wij: als het gaat regenen en al die renners flikkeren om, wat voor lol heb je dan?"

"Toen kwamen we op het idee voor een immens groot spandoek van 40 bij 40 meter en daar hebben we toen weer een heel verhaal van gemaakt. Dat we op tv kwamen, was voor ons maar een kortstondig moment, het ‘maken van’ is veel belangrijker. Voor onze videoregistratie draait het om het ontstaan van het creatieve idee, hoe we het lieten maken, hoe we het naar Frankrijk hebben vervoerd, met hoeveel man, en ga zo maar door.”

Zaterdag start de 111ste Tour in Florence. Tietema zal weer stunten, maar wie wint de etappekoers? Of beter gesteld: wie wordt tweede achter topfavoriet Tadej Pogačar? Na een diepe zucht zegt Tietema: “Roglic.”

Harmeling, met frons: “De Tour interesseert me geen ene fuck. Ik heb hem gereden, ben in de vip-dorpen geweest, voor mij is het een herhaling van zetten. Ik ben bezig met Tour de Tietema en weet je: we zouden net zo goed een American football-club of een rockband kunnen zijn die de beste van de wereld wil worden. Dat is het mooie van het verhaal. Van de Tour de France word ik niet gelukkig als mens.

"Ik word wel gelukkig om samen met een eerlijke groep mensen dromen na te jagen. Of dat nu met fietsen, muziek maken of rugby is. Bij mij in het dorp zeggen mensen: Rob, je bent goed bezig. En waarom? Omdat we laten zien dat we transparant, met vallen en opstaan, een droom najagen. En het kan voor mij net zo waardevol zijn als Bas morgen zegt: fuck het wielrennen, we beginnen een voetbalploegje in Duitsland. Maakt me geen donder uit."

Dit stuk verscheen eerder in Panorama (in het blad en op de website), net als Wieler Revue onderdeel van Pijper Media