Wieler Revue legt uit: waarom zijn de wegen van Strade Bianche wit?

Wie ooit wel eens Toscane doorkruist heeft van noord naar zuid die heeft gezien dat per streek, per vallei de kleuren van het landschap en de gebouwde omgeving wisselen. Tot zover de generieke verfkleur “Toscane”! De verschillende soorten en kleuren steen die door de eeuwen heen gebruikt zijn om te bouwen zijn zeker de moeite van het doornemen waard, maar wellicht beter geschikt voor een blad met architecturale inslag.

Opdrogen van de zee

Wij willen weten waarom die wegen waar de heren en dames coureurs overheen rijden wit zijn. Het antwoord ligt in de bodem van het zuidelijke Toscane, in de “Crete Senesi”, wat in het zo platte Nederlands vertaald word als de “Kleien van Siena”. Tot zo’n 2,5 miljoen jaar geleden was dit gebied nog een zee waar klei sedimenten werden afgezet.

Deze afgezette fijne deeltjes bevatten bijzonder veel mineralen en vooral heel veel zouten. In de jaren na het opdrogen van de zee zijn deze mineralen en zouten in de bodem achtergebleven. Klei en zout hebben over de hele wereld gezorgd voor landschappen met bijzondere kleuren.

Denk hierbij aan de unieke regenboog kleuren van geoxideerde metalen in Death Valley, of dichterbij het typische donkergrijs van de Waddenzee. In Toscane is de klei-en-zout laag soms bedekt met een laagje vruchtbare grond, als dat zo is dan is dat vaak helemaal boven op de steile heuvels of juist in de dalen.

Korsten

Op de flanken van de heuvels komen juist die zoutige stenen weer aan de oppervlakte. Vooral als dat van oudsher al een onverharde oprijlaan is naar een hoger legen wijngaard of kasteel. En dat witte, hoe komt dat nu precies? Het proces waar zout naar buiten treedt en als korsten achter blijft, dat kent elke wielrenner. Die witte korsten die achterblijven op de schouders van het shirt, boven de wenkbrauwen en in helm dat zijn achterblijfsels van harde inspanning.

Voor zout dat door uitdroging aan de oppervlakte komt bij gesteente is in de geografie een speciale term, het heet uitbloeiing. Om eerlijk te zijn heb ik nog nooit een van de stenen in Zuid-Toscane geproefd om te testen of ze echt zout zijn. Maar als ik het wel zou proeven, is het dan het zout uit de uitbloeiing van de aarde of proef ik dan het achtergelaten zout van de coureurs?

Beeld: Cor Vos