Aan het einde van het wielerseizoen staan er nog een paar prachtige, oude klassiekers op het programma. Najaarsklassiekers die gek genoeg geen WT-status hebben, evenals een paar mooie koersen in het voorjaar. Koersen met een lange geschiedenis, een eigen karakter en zonder sponsornaam (of het woord classic) in de naam. Gewoon, mooie wielerwedstrijden dus. We zetten de 6 mooiste klassiekers op een rij die niet tot de WorldTour behoren, maar die status wel verdienen.
1) Giro dell'Emilia
Allereerst de Giro dell'Emilia, die vandaag op het programma staat. Na de Ronde van Lombardije is dit ongetwijfeld de mooiste Italiaanse najaarsklassieker. De koers wordt in en rond Bologna gereden, met de iconische beklimming van de San Luca (2 kilometer aan 9,7 procent) als scherprechter.
De loeisteile klim naar het heiligdom Madonna di San Luca ligt liefst vijf keer (achter elkaar) in de finale van de prestigieuze Giro dell'Emilia. De finish ligt op de top van de vijfde passage en geldt als een van de mooiste aankomsten op de wielerkalender.
Op de erlijst prijken namen als Fausto Coppi, Gino Bartali, Eddy Merckx, Francesco Moser, Francesco Casagrande, Jan Ullrich, Michele Bartoli, Gilberto Simoni, Davide Rebbelin, Ivan Basso, Nairo Quintana en natuurlijk Primoz Roglic. In 1999 won Michael Boogerd de Giro dell'Emilia. Robert Gesink won de maar liefst twee keer op de San Luca, in 2009 en 2010.
2) Brabantse Pijl
De Brabantse Pijl kennen we als opwarmer voor de heuvelklassiekers in april. Het parkoers vol asfalthellingen, een enkele kasseienhelling en meestal een aankomst heuvelop vormt een mooie brug tussen de kasseien- en heuvelkoersen. Het kan daarom steevast rekenen op een divers deelnemersveld.
Toch was de Brabantse Pijl lang niet altijd een voorbereidingskoers op het heuveldrielluik. Sterker nog, de koers werd jarenlang verreden op de zondag dat tegenwoordig Gent-Wevelgem op het programma staat. Het maakte zodoende lange tijd onderdeel uit van de heilige Vlaamse wielerweek. Sinds 2010 verhuisde de Brabantse Pijl naar de woensdag voor de Amstel Gold Race. In 2025 staat de Belgische semi-klassieker twee dagen later ingepland.
De Brabantse Pijl is altijd een koers geweest voor punchers die goed zijn in het klassieke werk. Niet gek dus dat Mathieu van der Poel, Julian Alaphilippe, Tom Pidcock, Peter Sagan en Philippe Gilbert de koers recent al eens wonnen. Gaan we verder terug, dan vinden we ook Oscar Freire, Michael Boogerd Michele Bartoli, Juhan Museeuw, Edwig Van Hooydonck en Eddy Merckx terug op de erelijst.
3) Parijs-Tours
Al in 1896 werd Parijs-Tours voor de eerste keer verreden, al was het toen nog een amateurwedstrijd. Sinds 1906 staat de Franse koers geprogrammeerd in het najaar van het wielerseizoen. Juist vanwege die plaatsing op de kalender ontpopt Praijs-Tours zich vaak als spektakelkoers. De ijzige herfstwind speelt namelijk vaak een grote rol.
Hierdoor kent Parijs-Tours vaak een chaotisch verloop en is het meer een koers voor aanvallers dan voor sprinters, ondanks het vlakke parkoers. De koers was er dan ook steevast eentje van het hoogste niveau. Dat veranderde in 2009, toen Parijs-Tours plots geen deel meer uitmaakte van de ProTour (later WorldTour).
Sinds 2018 nam de organisatie gravel- en grindstroken op in het parkoers. Hierdoor werd de finale iets zwaarder, maar verloor de koers aan eigen identiteit. Toch blijft Parijs-Tours een prestigieuze najaarsklassieker met een rijke historie. Neem alleen al de historische overwinningen van Richard Virenque, Philippe Gilbert, Johan Museeuw, Jacky Durand, Andrea Tafi en natuurlijk Erik Dekker.
4) Chrono des Nations
Sinds de jaren tachtig wordt aan het einde van ieder seizoen de Chrono des Nations georganiseerd. Zoals de naam doet vermoeden, gaat het hierbij om een eendaagse, individuele tijdrit. Al sinds de eerste editie in 1982 wordt de rit tegen de klok afgelegd in Les Herbiers in het Franse departement Vendée.
De wedstrijd ging lange tijd door het leven als de Chrono des Herbiers. In 2006 veranderde het naar Chrono des Nations, verwijzend naar de Grand Prix des Nations. Die koers, ook een individuele tijdrit, werd voor het laatst in 2004 georganiseerd en gold lange tijd als dé tijdrit van het jaar.
In de tijden van Fausto Coppi, Jacques Anquetil (recordwinnaar met 9 zeges) en Bernard Hinault was de Grote Landenprijs een zeer prestigieuze wedstrijd. Die status heeft de Chrono des Nations helaas nooit weten te evenaren, mede doordat de tijdritdiscipline sinds 1994 een eigen WK heeft. Toch staan er met Chris Boardman, Sergey Honchar, Michael Rich, Aleksandr Vinokourov, Tony Martin, Stefan Küng, Joshua Tarling en (jawel) Jos van Emden en Stef Clement een paar klinkende namen op de erlijst.
5) Scheldeprijs
Het is de oudste Vlaamse wielerkoers én wordt van oudsher gezien als het officieuze WK voor sprinters. Toch behoort de Scheldeprijs niet tot de WorldTour. Onbegrijpelijk, vooral gezien de vele Vlaamse klassiekers die wél een WT-status hebben, maar niet zo onderscheidend zijn als deze koers.
De Scheldeprijs werd voor het eerst georganiseerd in 1907. De wedstrijd startte meestal in Antwerpen, maar de laatste jaren in het Zeeuwse Terneuzen. De finish ligt sinds 1926 in Schoten, waar meestal sprinters aan het langste eind trekken. Marcel Kittel won de koers maar liefst vijf keer. Ook Mark Cavendish, Fabio Jakobsen, Mario Cippolini, Jean-Paul van Poppel en Rik Van Looy zijn meervoudige winnaars.
Héél af en toe eindigt de Scheldeprijs niet in een sprint en spreken we van een heroïsche koers. Zo wonnen Alexander Kristoff, Servais Knaven, Frank Vandenbroucke, Peter Van Petegem en Thorwald Veneberg al eens vanuit de aanval.
6) Milaan-Turijn
Al in 1876 werd Milaan-Turijn voor de eerse keer georganiseerd. Het is daarmee de oudste nog bestaande wielerwedstrijd ter wereld. Bovendien is het een speciale koers met ieder jaar een ander karakter. De ene keer is het een koers voor sprinters, dan weer voor klimmers en vervolgens weer voor aanvallers.
Milaan-Turijn wisselt namelijk regelmatig van parkoers. Het kende wel eens vlakke finales, finishte zo nu en dan bergop op de steile Superga net buiten Turijn en eindigde ook al eens na diezelfde klim. Dit jaar kende de koers - die sinds een paar seizoenen niet meer in het najaar, maar in de week voor Milaan-Sanremo wordt vereden - een parkoers voor aanvallers, met Alberto Bettiol als winnaar.
Van alle klassiekers is de erelijst van Milaan-Turijn daarom het meest divers. Recentelijk waren sprinters Arvid de Kleijn, Mark Cavendish en Arnaud Démare aan het feest in Turijn, maar ook Primoz Roglic, Michael Woods en Thibaut Pinot wisten deze aloude koers op hun naam te schrijven. Gaan we verder terug in de geschiedenis, dan komen we ook Alberto Contador, Laurent Jalabert, Ferdinand Kübler, Roger De Vlaeminck en Giuseppe Saronni tegen.
- Cor Vos