Kritiek op UCI om onderscheiding staatshoofd Turkmenistan

"Ik ben blij dat ik u kan meedelen dat de UCI-stuurgroep ter gelegenheid van World Bicycle Day unaniem heeft besloten om u de hoogste UCI Award en -certificaat te geven voor uw immense bijdrage aan het wielrennen wereldwijd", vertelde UCI-voorzitter Lappartient aan Berdimuhamedov naar verluidt in een videogesprek. Deze prijs zou al dertien jaar niet meer uitgereikt zijn.

'Meest autoritaire regime in de wereld'

Berdimuhamedov zet zich in voor het fietsen in zijn land. Hij organiseert ondermeer fietsevenementen en -marathons. Zo staat hij ook in het Guiness Book of Records, nadat hij 3.246 fietsers achter zich liet rijden. Hij liet zich na het ontvangen van de onderscheiding filmen, terwijl hij begeleid werd door honderden fietsers.

Maar Berdimuhamedov heeft ook een andere, sinistere, kant en is op z'n zachtst gezegd een omstreden regeringsleider. Amnesty International zegt het volgende over het regime: "Het Turkmeense regime één van de meest autoritaire regimes in de wereld. Mensenrechtenschendingen zijn er routinematig en ernstig. Het recht op vrijheid van meningsuiting is ernstig beperkt en alle media worden gecontroleerd door de staat. Marteling en andere vormen van mishandeling zijn wijdverbreid. Vrouwen worden gediscrimineerd en seksuele betrekkingen tussen mannen en vrouwen van hetzelfde geslacht blijven een strafbaar feit."

Geen wonder dat het de UCI op flinke kritiek komt te staan. CyclingTips vroeg de internationale wielerbond om opheldering en kreeg het volgende antwoord: "De UCI reikte de president van Turkmenistan, Gurbanguly Berdimuhamedov, een prijs uit als erkenning voor zijn toewijding aan onze sport met topsportwedstrijden, breedtesport en de promotie van fietsen voor iedereen. Het WK baanwielrennen van 2021, dat plaats gaat vinden in het ultramoderne velodroom van het sportcomplex van Ashgabat, maakt deel uit van een lange traditie van kampioenschappen die buiten Europa worden georganiseerd."

'Diversiteit in de wielersport'

CyclingTips heeft de UCI ook specifiek naar de mensenrechtensituatie gevraagd en ronduit gevraagd waarom men zo'n prijs uitreikte aan een dictator. Hierop kwam geen antwoord. Extra saillant is dat de UCI, naar aanleiding van de anti-racisme discussie die wereldwijd ontstond na de dood van George Floyd, afgelopen dinsdag met een statement kwam waarin men het belang van diversiteit in de wielersport benadrukte. De UCI heeft een ethische code waarin het volgende staat: "Personen die door de Code gebonden zijn, ondernemen geen actie, gebruiken geen denigrerende woorden of andere middelen die de menselijke waardigheid van een persoon of groep personen beledigen, op welke grond dan ook, maar niet beperkt tot huidskleur, ras, religie, etnische of sociale afkomst, politieke mening, seksuele geaardheid, handicap of enige ander reden die in strijd met de menselijke waardigheid."

Kritiek op Twitter

De inhoud van het statement en de Code van de UCI staat haaks op wat Amnesty International meldt over mensenrechten in Turkmenistan. Op social media wordt daarom ook de nodige verbazing en verwondering geuit. De UCI hult zich vooralsnog in stilzwijgen en komt niet met verdere uitleg op de vraag of het toekennen van een award aan Berdimuhamedov niet botst met hun eigen streven naar diversiteit.